Avslutning og avskjeder

No har det dessverre gått 6 mnd sidan sist eg la ut noke her, og det har skjedd ganske mykje sidan jul, men det blir eit litt for longt innlegg å skrive om alt no, så no får de ei oppdatering om det som har skjedd dei siste vekene her.

Etter kjekke besøk frå Norge før og i påska, har eg vore 6 veker i Addis Abeba for å lære meg Amharisk. Det var veldig spennande å lære amharisk og eg vart kjent med mange flotte folk frå heile verda. Men eg klarte å lære ein del amharisk, iallefall ein del kvardagsspråk, og det er godt å kjenne at eg kan litt meir no enn då eg kom iallefall. Men utfordringa no er å bruke amharisk. Eg kan snakke litt med hushjelpa, men ellers er det fortsatt mest dei andre misjonærane eg snakkar med, og då er det som regel ikkje amharisk eg brukar. Eg håpar eg får meir nytte av språket seinare.

Ellers er det no ei tid for avskjed her i Etiopia og i misjonærfelleskapet. Noken reiser på ferie og noken reise for godt og flyttar til Danmark og Norge. Nokre har allereie reist og nokre reiser i slutten av denne veka. Så dei siste vekene har vore prega av avskjedsfestar, folk som pakkar og skal reise av gårde. Skulen vart avslutta forrige veke med grilling på ferieplassen på torsdag og avslutningstur til Langano på fredag (10. juni). Vår danske elev skal flytte til Danmark no, og med ho reiser også Therese, så til hausten blir vi berre 4 elevar og 2 lærerar igjen. Vi hadde ei fin avslutningsveke på tross av at den vart litt amputert med ein del sjukdom. Therese var sjuk med amøbe dei første dagane, ein av elevane hadde feber nokre dagar og dei siste dagane hadde Kåre lungebetennelse. Heldigvis kunne Trine steppe inn og være med når det var nødvendig, og foreldrene var også med å hjalp til. Her kjem litt bilder frå dei siste vekene.

Her er klassa mi frå språkskulen. Kjekt å bli kjent med folk frå India, USA, Tyskland, Botswana og Etiopia.

I år gikk eg glipp av 17. mai feiringa i Hawassa, men eg hadde ei fin feiring i Addis. Først flaggheising kl 7.00 på NLM tomta, og så feiring i tepausen på språkskulen med kaffi og kake, og tilslutt feiring på den norske ambassadørens residens med 17. mai tale, tog og leiker for dei barn og voksne som hadde lyst til det.

Den 28. mai feira Jeanette og Christian kobberbryllup (12,5 år), som tydeligvis er en stor ting i Danmark. Det var veldig fint å få lov å være med å feire det.

For et par veke sida var eg på tur med Nora, Therese, Moses, Darara og Elisabeth til ein flamingosjø som ligger 1,5 times kjøring frå Hawassa. På innsjen var det mange flotte rosa flamingoer.

Ein guide tok oss med ned til sjøen der vi fikk sjå litt nærmare på flamingoane og dei varme kildene som låg rett ved sjøen. Som vanlig fikk vi med oss ein flokk med unga som fulgte etter oss.

Her er eit bilde frå Langanoturen vi hadde som avlsutning på skuleåret. Dei tyske elevane var også med oss. Her har vi sandslottkonkurranse på stranda. Vi hadde óg skattejakt, grilling og masse bading. Så det vart ein veldig fin avslutningstur. 

Forrige torsdag var eg og Therese på ein siste tur ilag til nasjonalparken i Langano. Der er kanskje ikkje så mange ville dyr i Etiopia som i Kenya og andre afrikanske land, men eg syns likevel det var kult nok å sjå villsvin (Pumba) og struts som dei hadde der.

Det var veldig fint å få ein tur med Therese no før ho reiser.

VI var óg ved varme kilder her og det var veldig kult å sjå at vatnet kokte og bobla rett opp frå jorda. Her kunne ein koke egg viss ein ville det, eller anna mat, som dei ofte gjer dei som bur i området her.

På laurdag var eg og Therese heime på lunsj hos Asine og familien, slik at dei kunne ta avskjed med Therese då. Asine har vore hushjelpa til meg og Therese no det siste året. Det var veldig koselig. 

I Hawassa så har vi alltid felles lunsj kvar søndag der vi går ut på ein restaurant i byen og et lunsj der etter kirka. På søndag var vi på Tadesse Enjory og åt lunsj.

Her er avskjedskommitéen då vi kjørte med Therese til Addis no på mandag. Ho reiser tilbake til Danmark på søndag, så då er det fint å få være siste veka saman med ho her i Addis.

Så no er eg i Addis igjen, men skal reise ned til Hawassa igjen på laurdag. På søndag er Kåre 50 år så då blir det storfeiring på ferieplassen. 5. juli reiser eg på ferie, først til USA i bryllup og så til Norge. Eg gledar meg veldig til å treffe igjen familie og venner.

Pakke i posten

I dag fekk eg endeleg pakken eg har venta på. Denne pakken har brukt 1,5 måned frå Norge til Etiopia, og den forsvann ei stund mellom Amsterdam og Addis. Og så har eg ein mistanke om at den har ligget på postkontoret her nokre dagar og at dei berre ikkje har orka å leite etter den sjølv om eg har vore inneom der tre 4 gongar den siste veka og monge fleire gongar før det. Men no kom den iallefall fram og eg er veldig fornøgd med innholdet. Brunost, kaviar, leverpostei, strandamør, godteri og heimelaga strull (som eg no ideelt sett skulle hatt i jula). Kva kan vere betre enn det.

Takk mamma for at du orka å sende alt dette!

Advent, jul og nyttår i Etiopia.

No er både europeisk jul, europeisk nyttår og etiopisk jul overstått, så då er det vel på høg tid å skrive noke om korleis det har vore å feire desse høgtidene så longt heimanfrå. Grunnen til at eg skiller mellom europeisk og etiopisk er at vi feirar høgtidene på ulike tidspunkt. Som eg har skrive tidlegare var etiopisk nyttår i september, så dei har ikkje feira noko nyttår no. Det er det berre vi utlendingane som gjer. Etiopisk jul er óg på eit anna tidspunkt enn det vi feirar. Etiopisk jul er 7 januar, og blir feira med doro wet (kylling wott) og injerra. Det er kun til høgtidene etioperane kan unne seg kjøttwott, til kvardags er det grønnsakswott og linsewott dei et. Dei feira denne høgtida gjerne med familien, og så inviterar dei kvarandre heim til seg for å ete doro wet. Det kan óg nemnast at dei syns vi er litt rare som feira jul ein heil månad.

Dersom du ser vekk i frå at eg var litt longt vekke frå familien, så har eg hatt ei veldig fin jul og nyttårsfeiring. Den har vore stille og roleg og veldig koselig.

 Adventsaktivitetar på skulen.

13. desember hadde vi Luciafeiring. Då gjekk ungane luciatog, og vi åt lussekattar og andre julekaker. Så avslutta vi kvelden med julekonsert med Carola på storskjerm.

Ein av aktivitetane i adventskalenderen vår var å få lov til å pakke to av lærarane inn i dopapir. So då fikk rektor og dansklæraren prøvd seg på å vere mumie for ei lita stund.

Ein av dagane var vi, Therese, Kåre, Trine og døtrene og svigersonen deira, og eg invitert heim til hushjelpa til Trine og Kåre. Der fikk vi servert injerra og wott og kaffe og popkorn.

På bursdagen min overraska Therese meg med frokost på verandaen. Ho hadde visst berre danske flagg liggande.

Eg var nettopp våkna.

Denne fine gjengen, som akkurat var ferdig med allidretten som Kåre har starta opp her, song happy birthday til meg.

Vi har nokre fine naboar i Hawassa-sjøen. Finn tre flodhestar.

22. desember hadde vi juleavslutning på skulen. Saman med dei tyske og amerikanske hadde elevane øvd inn eit julespel og så song dei glade jul på engelsk, tysk og norsk. Veldig flott. Alle som er med i English Fellowship var invitert og heile Assembly Hall blei fylt opp. Etter julespelet song vi nokre julesongar og så var det kake til slutt.

På julafta åt vi først julegraut før det var tid for skandinavisk julegudstjeneste. Ragnhild les juleevangeliet medan ungane set fram ein og ein person i julekrybba.

Det var eit julespel denne gongen óg.

Vi hadde besøk frå ein islandsk familie som song nokre islandske julesongar for oss.

Og så var eg med heim til Ragnhild og Temesgen og jentene for å ete julemiddag og åpne julegave. Det var veldig koselig og mykje liv. Pinnekjøt og rabbe hadde dei fått frå Norge, så det vart ein ordentleg julemiddag. Veldig fint å få feire jul saman med dei.

I nyttårshelga fikk eg og Therese lov å vere med på tur til Langano med Nora og Solomon og storfamilien deira. Her er det nyttårsmiddagen som blir steikt på bålet. Grilla kjøt, grønnsaker, pølser frå Kenya og heimelaga potetstappe stod på menyen. Det var veldig godt.

Vi overnatta i Langano i tre netter og då var bading i Langano-sjøen sjølvklar, det var veldig deilig i varmen.

Her budde vi i til saman 5 telt.

Her er kjøkkenet og spisskammerset vårt.

7. januar, altså etiopisk jul, så var eg med alle danskane ut på restaurant og åt injerra og wott der. Restauranten hadde ikkje Doro wott der den dagen (kylling wott) og dette var det tre av dei meir rutinerte etiopiamisjonærane som kommenterte til servitøren vår. Korleis kunne dei ikkje ha doro wott på julafta? Denne servitøren var då så god at ho henta doro wott heime hos seg sjølv slik at vi kunne få. Ikkje tok ho betalt for det etterpå heller. Fantastisk gavmildhet, håpar berre alle som eigentleg skulle ha den wotten fekk nok.

Julebakst

Det her trudde eg eg la ut på søndag, så dokke får lese det som om det var på søndag, 13. des.
I dag har eg tatt fram krumkakejernet som låg igjen her etter nokre tidlegare misjonærar og så har eg laga mi favoritt julekake, strull.

Det var ikkje så lett og dei første vart ikkje så veldig fine, men etterkvart vart det heilt ok.

Her er resultatet av dagens bakst. Dei vart gode på smak, sjølv om dei ikkje heilt vart som mamma sine. Eg kan ikkje anna enn å seie at eg er takknemlig for at mamma har orka å lage disse til oss i alle år. Mine fingrar brenn iallefall fortsatt.

Her er eit skrytebilde av korleis kveldane her ofte ser ut.

Fleire glimt frå kvardagen

Her er vi rett utanfor porten inn til ferieplassen. Vi ser utover Hawassa-sjøen. Her er det alltid dyr som går og beiter og som nyt godt av vatnet i sjøen.

Like bortanfor ligg fiskemarkedet, her er det alltid folk tidlig på morgenen og utover dagen. Vi ser ofte gutar som står på små flåter rett utanfor ferieplassen, som står og fiskar.

Her er på vegen forbi fiskemarkedet. Bajajer, geiter, kuer, fugler og folk er alltid samla her.

Denne fuglen er det monge som kjenne, kanskje ikkje i virkeligheita, men iallefall frå bilde på Freia-sjokoladen. Marabo-storken. Den er ikkje fin, så kvifor noken vil putte den på en sjokolade, det forstår eg ikkje heilt. Iallefall kryr det av disse fuglane rundt oss og fiskemarkedet.

Her er vegen forbi fiskemarkedet og mot sentrum av Awasa.

Kari tok oss med på ein gåtur langs promendaen ved Hawassa-sjøen, og der var det virkelig koselig å gå. Fin allé mellom trea, oglenger borte låg det mange små kaféar der ein kan kjøpe kaffe.

I byen er det veldig mange slike bajajar, det er som regel ein overvekt av bajajar midt i byen, og det er ikkje alltid så lett å vite kva dei kjem til å gjere. Så når ein køyre rundt her er det berre å vere klar med fløyta og tute, dersom ein skulle finne på å skulle køyre ut rett framfor deg utan å sjå seg i speilet først. Og blinklysa kan ein ikkje stole på, sjølv om dei blinkar til venstre betyr ikkje det at dei skal svinge til venstre, det kan like gjerne bety at du kan køyre forbi på venstresida eller berre at dei har gløymt å skru det av. Det er óg ganske fasinerande korleis dei fraktar med seg ting. Som den bajaja rett framfor meg på bildet som har med seg ei madrass. Den har ikkje plass inne, og dei har heller ikkje noko tau å feste den med, så då er det så klart berre å holde fast i den slik at den ikkje sklir av.

Her er volleyballbana vår inne på ferieplassen. Her har vi brukt å spele volleyball nokon av misjonærane saman med nokon av studentane på Tabor, kvar onsdag. No har vi avslutta fordi eg og Nora tenkjer å starte opp eit damelag på Tabor i staden på onsdagar. Vi har første treninga i morgon, så det blir veldig spennande. Det skal vere heilt for nybegynnera og kun for jenter. Grunnen til det er at guttane ofte er litt dominerande på bana og slepp ikkje alltid jentene til. Dei har óg ein litt anna måte å spele på enn det eg er vant med, så eg lure litt på korleis det blir å trene eit lag her. Forhåpentligvis blir det ikkje alt for mykje kommunikasjonsproblem, men noko må eg nok regne med. Be gjerne om at det skal gå bra, og at vi må få til gøye treningar saman med studentane på Tabor.

Disse krabatane er stortsett faste innslag i løpet av dagen. Det er gjerne mange av dei og dei er overalt.

Dersom ein har noko ståande utanfor verandaen får dei iallefall ikkje stå i fred og ro, for apane leikar med det som er. Det hang eit stort stretsj-laken ute til tørk ein dag, og det brukte apane så klart til å svinge seg i, ei fin hengekøye for dei. Det var eigaren ikkje så veldig glad for. Viss du gløymer å lukke døra til verandaen, eller har vindauget litt ope, risikerer du å miste all frukt eller brød som måtte ligge der for apane er veldig raskt inne og stjel. Det er ikkje så festlig.

Dersom dokke ser godt etter så ser dokke ein del apar som er samla i bakken her.

Her er eg inne på skulen, og det er her eg sit å forberedar meg til undervisning. 

På morgonen er det ofte litt kaldt, eller i hvert fall kaldare enn vanlig, og då vil gjerne elevane sitte ute i sola og ete nista si, i staden for å sitte å fryse inne på verandaen der vi vanlegvis sit og et.

Her er nokre bilder frå gymmen saman med dei tyske og amerikanske. Vi held på med ballongleiken der ein skal prøve å sprekke dei andre sine ballongar før din eigen sprekk. Eg trur at det berre var ein av ballongane som sprakk fordi nokon andre klarte å sprekke den. Dei andre sprakk enten fordi dei trakka på sin eigen eller fordi plattingen under er så ru, at den sprakk ballongen. Så det var ikkje eit veldig vellykka prosjekt, men eg trur elevane hadde det gøy likevel.

Her har elevane sprunge 50 meter og ventar spent på å få høyre kor raskt dei har sprunge.

Enda eit bilde frå då vi holdt på med tante Knute.

Kvar gong nokon har bursdag, feirar vi dei litt på skulen óg ved å avslutte ti minutt før friminuttet og så ete kake, og så får bursdagsbarnet velge ein leik som alle må vere med på.

Her er frå ein annan bursdag på skulen.

Denne strekninga går vi ganske ofte, og elevane går her kvar dag, fram og tilbake frå skulen. Dette er strekninga mellom oss og Tabor, der dei andre misjonærane bur. Så dersom vi skal besøke dei er det her vi går. Her er det som regel ingen vind, kjempetørt, og steikande sol. Så eg vil tippe at det er nærmare 40 grader på den varmaste tida av dagen. Støvet legg seg overalt på kroppen, og det at Jesus vaska beina til disiplane gir meir meining her enn det gjorde i Norge. Her er beinvask nødvendig.

Her på verandaen min, i skyggen, ligg temperaturen på rundt 28 grader midt på dagen, og i sola er det nok over 30 grader. Så det er ganske varmt, det kjenner vi når eg har gym med dei to eldste i siste timen på tirsdagen, då sola steiker som mest.

Nå nærma det seg jul, og vi har allreie komt over 2. søndag i advent. Men det er ikkje så mykje her som minnar om advent og jul, vi skandinaviske har fått opp litt julepynt i husa våre, men ellers er det lite julestemning i byen. Det blir iallefall inga kvit jul på meg i år. Men eg har med meg Jul i Blåfjell, så då får eg sett snøen på skjermen, om ikkje anna.

Så veit eg at eg treng å bli minna på kva advent og jul eigentleg handlar om, og kven vi ventar på:

Men engelen sa til henne:

"Ver ikkje redd, Maria! For du har funne nåde hos Gud.

Høyr! Du skal bli med barn og få ein son,

og du skal gje han namnet Jesus.

Han skal vera stor og kallast Son til Den høgste.

Herren Gud skal gje han kongsstolen til David, far hans.

Han skal vera konge over Jakobs hus til evig tid,

og det skal ikkje vera ende på kongedømet hans.

Luk 2, 30-33

Med det vil eg ønske alle ei god adventstid!